ခရစ္ယာန္တို႕ အၾကြင္းမဲ့နာခံေသာ သမၼာက်မ္းသည္ မွန္ကန္ေၾကာင္းအဘယ္ ကဲ့သို႕ သက္ေသၿပမည္နည္း ?
အက်ဥ္းခ်ံဳးေဖၚၿပရပါက သမၼာက်မ္းပါ ပေရာဖက္ၿပဳခ်က္မ်ား ငါးပံုသံုးပံုခန္႕ ၿပည့္စံုလာၿပီး က်န္ေသာပေရာဖက္ ၿပဳခ်က္မ်ား လည္း လံုးဝၿပည့္စံုလာမည့္ သက္ေသ မ်ားရွိေနပါသည္။ ဥပမာ ေယရႈဘုရားဒုတိယအၾကိမ္ေလာကသို႕ ၾကြဆင္းလာခ်ိန္နီးလွ်င္ စစ္မက္မ်ား၊ ငတ္မြတ္မႈမ်ား၊ ေၿမငလ်င္မ်ား၊ ကာလနာမ်ားႏွင့္ လူမ်ားခ်စ္ၿခင္းေမတၱာ ေခါင္းပါးလာၾကမည္ဟု ေယရႈဘုရားပေရာဖက္ ၿပဳခ်က္မ်ားအတိုင္း ထိုအမႈတို႕သည္ ႏွစ္စဥ္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ တိုးလို႕သာ လာေနၿခင္းတို႕ေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါသည္။
သမၼာက်မ္းပါ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ေနရပ္ေဒသမ်ား၊ အၿဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ားတို႕ကို ေရွးေဟာင္း သုေတသီမ်ားက တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးရာတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား ႏွစ္ေသာင္းငါးေထာင္ထက္မက တူးေဖၚေတြ႕ရွိႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၿဖစ္ပါသည္။ဓမၼေဟာင္းက်မ္းပါ အၿဖစ္အပ်က္မ်ား၊ ေနရာေဒသမ်ားႏွင့္ လူပုဂိၢဳလ္မ်ား အမွန္ပင္ရွိ ခဲ့ေၾကာင္းကို ဘူမိေဗဒႏွင့္ မႏုႆေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက တူးေဖၚေတြ႕ရွိခဲ့ ၾကေပသည္။ ဥပမာတစ္ခုကို ေဖၚၿပရပါက ကမၻာဦးက်မ္း (ကမၻာဦးကာလ) ပါ ဥဖရတ္ၿမစ္ႏွင့္ တိဂရိၿမစ္တို႕သည္ ယေန႕တိုင္ စီးဆင္းလ်က္ရွိၿပီး ေနာဧ၏ ၿမစ္ၿဖစ္ေသာ နိမ္ေရာဒ တည္ခဲ့သည့္ ကာလၿမိဳ႕ကို ေအဒီ ၁၈၈၆ ခုတြင္တူးေဖၚ ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ မီလာေဘာရိုး ဆိုသည့္ ေယးလ္တကၠသိုလ္ပါေမာကၡက ပါလက္စတိုင္းေၿမေပၚတြင္ ရွာေဖြတူးေဖၚမႈမ်ား ၿပဳရင္း သမၼာက်မ္းစာေတာ္ၿမတ္ကို ယခင္ထက္ ပိုၿပီးရိုေသေလးၿမတ္လာေသာ သုေတသီ ေတြ တစ္ဦးထက္မကပါဟု ဆိုခဲ့ပါသည္။
၁၉၄၇ တြင္ ဆားငံအိုင္ေခၚ ပင္လယ္ေသ၏ ကမ္းေၿခတစ္ေနရာရွိ ဂူမ်ားထဲ တြင္ ဘီစီ ၂၀ဝ ခန္႕က ကူးေရးထားေသာ ဓမၼေဟာင္းက်မ္းကို ၿပန္လည္ေတြ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ ဧသတာဝတၳဳ မွလြဲၿပီး က်န္က်မ္းမ်ားအားလံုး၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားတို႕ကို ၿပန္လည္ တူးေဖၚေတြ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ ေယရႈ၏သက္ေတာ္စဥ္အေၾကာင္းကို အမ်ားဆံုး ၾကိဳတင္ ပေရာဖက္ၿပဳ ေရးသားထားသည့္ ေဟရွာယ အနာဂတၱိက်မ္းကိုေတာ့ အစမွအဆံုးတိုင္ တစ္က်မ္းလံုးကို ရရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုက်မ္းသည္ လူတို႕၏ကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာေရြးခ်ယ္ရာ၌ အေရးအပါဆံုးေသာ သက္ေသက်မ္းမ်ားလည္း ၿဖစ္ပါသည္။ ထိုပေရာဖက္ၿပဳခ်က္မ်ား အတိုင္း ေယရႈတြင္ၿပည့္စံုခဲ့ပါသည္။
ေနာက္တစ္ခ်က္အေနၿဖင့္ အံ့ဩဖြယ္စုစည္းထားမႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၁၆၀ဝ အတြင္းလူေပါင္း ေလးဆယ္ခန္႕က မတူညီေသာတိုက္ၾကီးသံုးခု၊ မတူညီေသာ ဘာသာစကားတို႕ၿဖင့္ ေရးသားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ထို ၆၆ က်မ္းပါ သမၼာက်မ္းသည္ အစီအစဥ္မက်မႈမ်ား၊ ရႈပ္ေထြးမႈမ်ား၊ ေရွ႕ေနာက္ မညီညြတ္မႈမ်ား ရွိလိမ့္မည္ဟု ယူဆရလင့္ကစား စာအုပ္အစမွသည္အဆံုးတိုင္ေအာင္ အံ့ဩဖြယ္ရာ တသမတ္တည္းရွိေနၿပီး အေၾကာင္းအရာပိုင္းတြင္လည္း စည္းဝါးကိုက္၍ ညီညြတ္မႈ ရွိေနေပသည္။
အနာဂတၲိက်မ္းမ်ား ၿပည့္စံုမႈ ရွိလာၿခင္း၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဆိုင္ရာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားႏွင့္ သမၼာက်မ္းစာ၏ အံ့မခန္း စုစည္းထားမႈမ်ားအရ သမၼာက်မ္းစာ၏ ၿမင့္ၿမတ္သည့္ မူလဇစ္ၿမစ္ႏွင့္ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ အေထာက္အထား ခိုင္လံုမႈတို႕ကို မယံုၾကည္၍ မရႏိုင္ေပ။ သမၼာက်မ္းစာကို ဘုရား၏ရႈေဒါင့္မွေရး၍ သမိုင္းကို လူကၿမင္ေတြ႕သည့္အတိုင္း မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾက ပါသည္။ က်မ္းစာ၏ ပေရာဖက္ၿပဳခ်က္မ်ား ၿပည့္စံုလာမႈႏွင့္ မွန္ကန္မႈ ရွိေၾကာင္းကို သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားက အတည္ၿပဳေပး ေနၾကပါသည္။